Meer opleiding in Vlaanderen? ABVV pleit voor collectievere aanpak en maakt gids voor delegees en HR-diensten

Persbericht - 13 december 2022

Vlaanderen loopt achter op vlak van opleiding. Het is een steeds weerkerende vaststelling en bron van frustratie. In de eerste plaats voor werknemers, die zo kansen mislopen om zich te ontwikkelen en hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Voor de overheid, omdat opleiding essentieel is om iedereen inzetbaar te houden. Voor werkgevers, om bedrijven en organisaties performant te houden in een versnelde economie. Voor vakbonden, omdat opleiding zorgt voor beter (betaald) werk.

Het Vlaams ABVV nam de koe bij de horens en startte in 2020 een traject om pijnpunten in het opleidingsbeleid op de werkvloer bloot te leggen. Samen met de VUB werd eerst een studie gemaakt, waarna op basis daarvan 1.000 delegees uit de voedings- en zorgsector bevraagd werden. Tenslotte selecteerden we 6 cases waar in het sociaal overleg al meer aandacht is voor het opleidingsbeleid. Met deze delegees en hun HR-diensten werden diepte-interviews afgenomen om te onderzoeken welke hefbomen en drempels er spelen in ondernemingen.

Centraal in het traject is de vaststelling dat Vlaamse bedrijven en organisaties, zowel vanuit werkgevers- als werknemerszijde, te weinig initiatief nemen om een breed opleidingsbeleid op de werkvloer uit te rollen. Studie en enquête leggen twee specifieke oorzaken bloot die zowel aan werkgevers- als aan werknemerszijde spelen:

• Te organisatiegericht naar opleiding kijken. Vorming moet vooral een meerwaarde bieden voor de organisatie, waardoor er te weinig opleidingen worden aangeboden die verder reiken dan het takenpakket. Men wil wel vertrekken uit zijn/haar individuele talenten, maar worstelt met de vraag welke opleidingen toe te laten/te volgen en welke niet.
• Opleiding bekijken als een kost. Werknemers zijn niet beschikbaar voor andere taken wanneer ze opleiding volgen. In omgevingen die productiegericht zijn (industrie, zorg) remt dit de opleidingsmogelijkheden. Vooral voor kortgeschoolden stellen zich hier specifieke uitdagingen. Voor deze groep is er vaak enkel aandacht voor competenties eigen aan de job en minder voor bredere competenties. Zoals nieuwe vaardigheden voor de jobs van morgen (sociale vaardigheden, probleemoplossende vaardigheden, digitale geletterdheid).

Deze hindernissen zijn zowel vanuit werknemers- als werkgeverszijde moeilijk oplosbaar. Werknemers willen zich wel ontwikkelen, maar zijn tegelijk trouw aan de organisatie, vrezen de extra werklast na de opleiding of willen collega’s niet belasten. Werkgevers willen van hun kant gemotiveerde, goed opgeleide werknemers, maar staan onder druk van productie- en efficiëntie-eisen. Een collectieve aanpak is nodig.

Het is daarom dat het Vlaams ABVV twee gidsen ontwikkelde. Op basis van de resultaten van onderzoek en enquête en via de extra diepte-interviews werd een gids ontwikkeld die delegees kunnen gebruiken in het sociaal overleg en een aparte ‘spiegelgids’ voor werkgevers en HR-diensten met focus op het opleidingsbeleid en samenwerking met de werknemersvertegenwoordigers.

Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV is tevreden over het traject. “Onderzoek en enquête onderbouwen iets wat we al aanvoelden: delegees zijn zich steeds meer bewust van het groeiend belang van opleiding en willen dit thema ook meer vastpakken in hun onderneming. Met deze gidsen geven we hen de handvaten om dat ook te doen. Ondertussen blijven we dit thema vastpakken.”